Η μάχη της Κολωνίας

Η Dundee το 1962 είχε την καλύτερη ομάδα της ιστορίας της και το απέδειξε κατακτώντας το πρωτάθλημα Σκωτίας. Την επόμενη σεζόν έκανε το βήμα παραπάνω, φτάνοντας μέχρι τα ημιτελικά του κυπέλλου πρωταθλητριών. Πρώτος αντίπαλος της σε εκείνη την εντυπωσιακή πορεία ήταν η FC Cologne (η γνωστή μας Κολωνία), η πρωταθλήτρια Γερμανίας, μιας κι εκείνη την εποχή μόνο οι πρωταθλήτριες (ή οι κάτοχοι του τροπαίου) συμμετείχαν στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση. Ως πρωταθλήτρια Γερμανίας η FC Cologne ήταν το φαβορί -όχι μόνο στις αναμετρήσεις της με τη Dundee, αλλά και- για να φτάσει μέχρι το τέλος στη διοργάνωση. Η Dundee έδειχνε ένας εύκολος αντίπαλος για τους Γερμανούς, αυτό το συμπέρασμα έβγαλε ο Karl Frohlich που έστειλε η FC Cologne για να δει τους Σκωτσέζους. Ο Frohlich έκανε πολλά υποτιμητικά σχόλια για τις εγκαταστάσεις της Dundee, την απόδοση της στο ματς του σκωτσέζικου πρωταθλήματος, ακόμα και για ένα ξενοδοχείο της πόλης. Οι πρωταθλητές Γερμανίας πήγαν στο Dens Park για να τελειώσουν την υπόθεση-πρόκριση από το πρώτο ματς και βρέθηκαν να χάνουν 3-0 στα πρώτα 12 λεπτά! Αυτογκόλ του Matt Hemmersbach και γκέλα ολκής από το goalkeeper Fritz Εwert, οι Γερμανοί δεν μπορούσαν να πιστέψουν αυτό που γινόταν. Ο Fritz Εwert φάνηκε να τραυματίζεται σε μια εναέρια μονομαχία με τον κυνηγό της Dundee, Alan Cousin, σε μια δυνατή φάση χωρίς κάτι το αντικανονικό, συνέχισε πάντως σε όλο το πρώτο ημίχρονο, χωρίς να δείχνει ότι αντιμετωπίζει πρόβλημα. Ο Γερμανός keeper δεν ξεκίνησε όμως στο δεύτερο ημίχρονο, μεταφέρθηκε σε ένα τοπικό ιατρείο έχοντας τραυματισθεί στο κεφάλι. Με hat-trick του Alan Gilzean η Dundee κέρδιζε 8-0 στο 66’, οι Γερμανοί κατάφεραν μόνο να μειώσουν στο 72’ με τον Helmut Benthaus, αφού στο σουτ που επιχείρησε η μπάλα άλλαξε πορεία βρίσκοντας πάνω στον Alex Hamilton. Το τελικό 8-1 σόκαρε όλη την Ευρώπη και κυρίως τη Γερμανία, που δεν μπορούσε να πιστέψει το διασυρμό που είχε υποστεί η πρωταθλήτρια ομάδα της χώρας.

Μια φωτογραφία φέρνει οργή και δίψα για εκδίκηση

Την επόμενη του αγώνα, στις 6 Σεπτεμβρίου του 1962, γερμανικές εφημερίδες δημοσίευσαν μια φωτογραφία που έδειχνε τον Alan Cousin να ρίχνει γροθιά στον goalkeeper Fritz Εwert. Η φωτογραφία δεν απεικόνιζε την πραγματικότητα, είχε τραβηχτεί από μια δύσκολη γωνία πίσω από το τέρμα κι οι δύο παίχτες ήταν αρκετά μακριά για να υπάρξει επαφή. Ο Cousin είχε σηκωθεί για να πιάσει κεφαλιά, το τεντωμένο χέρι του δεν είχε συναντήσει ποτέ τον keeper των Γερμανών, κάτι που φαινόταν και τη στάση του Εwert στη φωτό, στον γερμανικό Τύπο πάντως η φωτογραφία ήταν αρκετή για να δείξει ότι ο Cousin είχε χτυπήσει τον Εwert. Το σοκ της ήττας κι η απογοήτευση είχαν δώσει τη θέση τους στην οργή, με τους Γερμανούς να είναι αποφασισμένοι να ανατρέψουν το σκορ στη ρεβάνς που έμελλε να γίνει ως «η μάχη της Κολωνίας». Πριν καν η FC Cologne επιστρέψει στη Γερμανία, εκπρόσωπος της δήλωσε χαρακτηριστικά: «Στο κάτω-κάτω μπορεί να τραυματιστεί στην Κολωνία ο goalkeeper της Dundee» μια δήλωση που αποδείχθηκε προφητική.

Μέχρι τη μέρα της ρεβάνς οι Γερμανοί είχαν καλλιεργήσει κλίμα, έτοιμοι για τη μεγάλη ανατροπή, με τη Dundee να μην ανησυχεί καθόλου. Πως θα μπορούσε άλλωστε, είχε την καλύτερη ομάδα της ιστορίας της κι έναν εξαιρετικό προπονητή, το Bob Shankly, που εφάρμοζε ένα σύστημα αντεπιθέσεων με το οποίο αντιμετώπιζε ιδανικά τις πολύπλοκα στημένες άμυνες των ευρωπαϊκών ομάδων. Το «κλειδί» του συστήματος ήταν ο 38χρονος Gordon Smith (έχοντας ήδη παίξει στο πρωταθλητριών με Hibs και Hearts) που ήταν ο συνδετικός κρίκος μεταξύ άμυνας και επίθεσης με τις εξαιρετικές πάσες του. Πέρα από την πολύ καλή ομάδα και τον εξαιρετικό τεχνικό, η Dundee είχε και το μεγάλο σκορ του πρώτου αγώνα που την έκανε να αισθάνεται άνετα ενόψει της ρεβάνς. Οι Γερμανοί είχαν διαφορετική άποψη, αλλά και τον Karl Heinz Schnellinger, το θρυλικό αμυντικό τους που είχε λείψει από το πρώτο ματς λόγω τραυματισμού στο γόνατο. Το ιατρικό επιτελείο της FC Cologne τον επανέφερε σε χρόνο ρεκόρ, με τους Γερμανούς να τον προορίζουν για προσωπικό φρουρό του Alan Gilzean, που είχε κάνει hat-trick στο πρώτο ματς. Η Dundee πέταξε στην Κολωνία και παρότι συνάντησε εχθρική ατμόσφαιρα, από την πρώτη της επαφή με τους υπεύθυνους της FC Cologne, δεν την θεώρησε ως τέτοια. Οι δυσκολίες και οι αλλαγές στις ώρες προπόνησης αλλά και σε άλλες τυπικές διαδικασίες, δε θορύβησαν τους Σκωτσέζους. Ήταν το πρώτο ευρωπαϊκό ταξίδι της Dundee κι οι άνθρωποι της απέδωσαν τις δυσκολίες που συνάντησαν σε -σχεδόν όλα τα επίπεδα- ασυνεννοησίες λόγω της γλώσσας.

Η μάχη ξεκινά

Στις 26 Σεπτεμβρίου του 1962, όταν άρχισε η ρεβάνς οι άνθρωποι της Dundee συνειδητοποίησαν ότι η ατμόσφαιρα ήταν κάτι παραπάνω από εχθρική. Κανείς δε βοήθησε τους επισήμους της σκωτσέζικης ομάδας να βρουν τις θέσεις τους στο γήπεδο, κι όταν τα κατάφεραν η Dundee έχανε ήδη 2-0 από τα γκολ των Ernst-Gunter Habig στο 8’ και Christian Muller στο 37’. Στο 27’ o Muller είχε πρωταγωνιστήσει και σε μια άλλη φάση. Ο goalkeeper της Dundee, Bert Slater, είχε πέσει και μπλοκάρει τη μπάλα κι ο επερχόμενος φορ των Γερμανών -όχι μόνο δεν προσπάθησε να φρενάρει αλλά- έπεσε με δύναμη στον keeper των Σκωτσέζων. Το χτύπημα βρήκε τον Slater στο αυτί, το αίμα άρχισε να ρέει κι ενώ δεχόταν τις περιποιήσεις του Sammy Kean, oι Γερμανοί τραυματιοφορείς τον σήκωσαν και τον έβγαλαν εκτός γηπέδου, προς το μέρος του ασθενοφόρου που περίμενε σε μια κίνηση που έδειχνε προσχεδιασμένη. Ο Slater αρνήθηκε να πάει στο νοσοκομείο κατέβηκε από το φορείο και πήγε κατευθείαν στα αποδυτήρια, ενώ στον αγωνιστικό χώρο η κατάσταση είχε ξεφύγει με τους Σκωτσέζους να ζητούν εξηγήσεις.

Η Dundee είχε μείνει με 10 παίκτες στο γήπεδο στο μεταξύ και ο Andy Penman έκατσε προσωρινά κάτω από τα δοκάρια. Δεν κατάφερε όμως να αποτρέψει ένα τρίτο γκολ από τον Schaffer κι η Dundee πήγε στα αποδυτήρια χάνοντας 3-0.

Η …Lana Turner ηρεμεί την κατάσταση

Ο εκνευρισμός για το σκληρό παιχνίδι των Γερμανών, το χτύπημα και τη συμπεριφορά απέναντι στον Slater κυριαρχούσε στα αποδυτήρια της Dundee, με τον Shankly να προσπαθεί -μάταια- να ηρεμήσει τους παίκτες του. Η πληγή στο κεφάλι του Bert Slater είχε δεθεί με μια πετσέτα σαν …τουρμπάνι κι ο keeper της Dundee είπε αστειεύομενος ότι μοιάζει με τη …Lana Turner κι είναι έτοιμος να παίξει. Ήταν αυτό ακριβώς που χρειαζόταν για να διαλύσει την ένταση, ο Shankly είπε στον Slater ότι θα ξεκινούσε αρχικά ως έξω δεξιά κι αν ήταν όντως καλά θα καθόταν κάτω από τα δοκάρια. Έτσι κι έγινε, κι αφού έβγαλε μερικές κάθετες μπαλιές «καλύτερες κι από αυτές του Gordon Smith» όπως δήλωσε χαριτολογώντας, ο Slater άλλαξε πάλι φανέλα με τον Andy Penman παίρνοντας τη θέση του στην εστία. Ο Penman πέρασε αμέσως μπροστά, με τον Gilzean να έχει πάνω του τον Schnellinger κι η FC Cologne έπρεπε να προσέχει πια και τα νώτα της, θέλοντας να σημειώσει άλλα τρία γκολ για να προκριθεί. Κατάφερε να βάλει μόνο ένα στο 57’ (αυτογκόλ του Ian Ure), με τη Dundee να ελέγχει πια το ρυθμό παρά τις προκλήσεις και το πολύ σκληρό παιχνίδι. Mερικά λεπτά πριν το τέλος, με την πρόκριση να χάνεται ο Ure πήρε κίτρινη για ένα απλό φάουλ κι ο κόσμος άρχισε να  κατεβαίνει από τις κερκίδες και να παρατάσσεται στις γραμμές του γηπέδου. Οι υπεύθυνοι των γηπεδούχων διαβεβαίωσαν τους ανθρώπους της Dundee ότι δεν υπήρχε λόγος ανησυχίας, πρόκειται απλά για ένα …γερμανικό έθιμο. Με το σφύριγμα της λήξης (4-0 το τελικό σκορ), από το Δανό διαιτητή Poulson, οι οπαδοί της FC Cologne μπήκαν στον αγωνιστικό χώρο όχι για να πανηγυρίσουν τη νίκη, αλλά για να εκδικηθούν για τον αποκλεισμό. Oι ομάδες παγιδεύτηκαν στον αγωνιστικό χώρο και μια θάλασσα από κορμιά στρίμωξε τους παίκτες της Dundee, κλείνοντας τους το δρόμο προς τα αποδυτήρια. Άρχισαν να πέφτουν γροθιές κι ενώ ο αρχηγός της Dundee, Bobby Cox, προσπαθούσε να προστατεύσει τον εαυτό του και τους συμπαίκτες του άκουσε ξαφνικά μια δυνατή φωνή με βαριά σκωτσέζικη προφορά: «Mην ανησυχείτε, οι Σκωτσέζοι είναι εδώ.»

«Ήταν λες κι όσοι Σκωτσέζοι στρατιώτες υπηρετούσαν στη Γερμανία είχαν έρθει στο γήπεδο για να δουν το ματς» δήλωσε αργότερα ο Cox προσθέτοντας: «Φορούσαν πολιτικά, αλλά μπορούσες να καταλάβεις ότι ήταν στρατιώτες από το κούρεμα τους και από τον τρόπο με τον οποίο πέρασαν ασυγκράτητοι μέσα από τον κόσμο, σχημάτισαν ένα κύκλο προστασίας γύρω μας με τα σώματα τους και μας πήγαν με ασφάλεια στα αποδυτήρια.»

Ο Shankly και οι άνθρωποι της Dundee ήταν δικαιολογημένα αγανακτισμένοι από τη συμπεριφορά των υπεύθυνων της FC Cologne, γι αυτό και δεν πήγαν καν στο γεύμα που -παραδοσιακά- παραθέτουν οι ομάδες μετά τον αγώνα.
Η Dundee έφυγε με το κεφάλι ψηλά από την μάχη της Κολωνίας, μια μάχη που είχε ως μοναδικά θύματα το fair-play και τον γερμανικό εγωισμό.