The Auld Enemy

Η Αγγλία υποδέχεται τη Σκωτία απόψε στο Wembley, στη μεγαλύτερη κόντρα (ντέρμπι αν προτιμάτε) που υπάρχει σε επίπεδο εθνικών ομάδων και φυσικά αρχαιότερη μιας κι είναι η ...πρώτη. Η πρώτη συνάντηση εθνικών ομάδων που έγινε ποτέ στο ποδόσφαιρο ήταν ανάμεσα σε Σκωτία και Αγγλία στις 30 Νοεμβρίου του 1872 στο cricket ground στο Partick της Γλασκώβης. 0-0 το αποτέλεσμα, με το παιχνίδι να γίνεται για να προωθηθεί το άθλημα στη Σκωτία που είχε μόλις 10 ομάδες τότε! Είχαν πάντως προηγηθεί άλλα 5 παιχνίδια από τις 5 Μαρτίου του 1870 μέχρι τις 24 Φεβρουαρίου του 1872 κι έγιναν όλα στο Oval του Λονδίνου. Τρείς νίκες για τους Άγγλους (οι δύο με 1-0 κι η άλλη με 2-1) και δύο ισοπαλίες με το ίδιο σκορ (1-1). Η FIFA δεν αναγνωρίζει τις συγκεκριμένες αναμετρήσεις, έγιναν όμως κάτω από την αιγίδα της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας της Αγγλίας και χαρακτηρίστηκαν διεθνή από την εφημερίδα «Τhe Scotsman».

Το παιχνίδι στις 30 Νοεμβρίου, που προαναφέραμε, θεωρείται το πρώτο επίσημο μεταξύ των δύο μεγάλων αντιπάλων, έγινε τη μέρα του προστάτη της Σκωτίας, Αγίου Ανδρέα , με την ομάδα της Σκωτίας να αποτελείται αποκλειστικά από παίκτες της Queen’s Park, της καλύτερης ομάδας στη Σκωτία εκείνη την εποχή. Πάνω από 4.000 θεατές βρέθηκαν στο γήπεδο για να παρακολουθήσουν εκείνο το 0-0.
Παρότι ο πληθυσμός της Σκωτίας είναι πολύ μικρότερος από αυτόν της Αγγλίας, μετά τα 5 αυτά ματς οι Σκωτσέζοι γύρισαν την κατάσταση με το μέρος τους, μετρώντας 10 νίκες στα πρώτα 16 ματς.
Συνολικά έχουν διεξαχθεί 112 αγώνες, 47 νίκες μετρά η Αγγλία, 41 η Σκωτία, ενώ 24 ματς έληξαν ισόπαλα και μόλις 3 από αυτές τις ισοπαλίες ήταν χωρίς τέρματα.
Η αντιπαλότητα των δύο εθνικών ομάδων ξεπερνά τις γραμμές ενός απλού ποδοσφαιρικού αγώνα, αγγίζει πολιτικά και κοινωνικά επίπεδα, με τους Άγγλους να είναι ο διαχρονικός εχθρός των Σκωτσέζων. Τίποτα δεν αξίζει περισσότερο για τους Σκωτσέζους από μια νίκη επί των Άγγλων, με την εθνική ομάδα της Αγγλίας να αναφέρεται από τους οπαδούς αλλά και τον Τύπο της Σκωτίας ως «Τhe Auld Enemy», o παλιός, ο προαιώνιος εχθρός σε ελεύθερη μετάφραση. Το κλασικό «Scotland The Brave» που αποτελούσε τον ύμνο της Σκωτίας έχει αντικατασταθεί από το «Flower of Scotland» ένα τραγούδι που αναφέρεται στη νίκη των Σκωτσέζων, κάτω από την ηγεσία του Robert του Bruce, επί της Αγγλίας του Edward του Β’ στην περίφημη μάχη του Bannockburn το 1314. Ακούγεται πριν από κάθε αγώνα της εθνικής Σκωτίας κι όταν αντίπαλος είναι η Αγγλία έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία για τους Σκωτσέζους.

Οι αναμετρήσεις κόντρα στον …Auld Enemy έχουν τα πάντα, τραγωδίες όπως αυτή του Ibrox, μεγάλες νίκες και μεγάλες ήττες, καριέρες που τελείωσαν, εισβολή φιλάθλων στον αγωνιστικό χώρο, παίκτες παγκόσμιας κλάσης και από τις δύο ομάδες (Bobby Moore και Bobby Charlton από την Αγγλία, Denis Law και Kenny Dalglish από τη Σκωτία τα πρώτα ονόματα που έρχονται στο νου).

Θα ρίξουμε μια ματιά στις πλέον εμβληματικές, οι περισσότερες από τις οποίες έγιναν στο πλαίσιο του British Home Championship (κύπελλο Εθνών Βρετανίας σε ελεύθερη μετάφραση).

Το 1902 οι δύο μεγάλοι αντίπαλοι συναντήθηκαν στο γήπεδο των Rangers που ήταν τότε γνωστό ως Ibrox Park (για να γίνει στη συνέχεια το Ibrox Stadium που ξέρουμε σήμερα). Ήταν 5 του Απρίλη και κατά τη διάρκεια του πρώτου μέρους ένα τμήμα των εξεδρών κατέρρευσε από την υπερβολική προσέλευση θεατών. 26 άνθρωποι πέθαναν, πάνω από 500 τραυματίσθηκαν, ο αγώνας διεκόπη για να ξεκινήσει μετά από  20 λεπτά, με τους περισσότερους να αγνοούν το μέγεθος της τραγωδίας. Το παιχνίδι ακυρώθηκε και ξανάγινε στο Villa Park του Birmingham, έδρα της Aston Villa.

Το 1928 γράφθηκε μία από τις πιο λαμπρές σελίδες στην ιστορία της ποδοσφαιρικής Σκωτίας, για πολλούς η μεγαλύτερη. Η Σκωτία διέσυρε με 5-1 την Αγγλία μέσα στο Wembley κι οι παίκτες εκείνης της ομάδας ονομάστηκαν Μάγοι του Wembley (Wembley Wizards), ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι έχασαν ευκαιρίες για ένα μεγαλύτερο σκορ. Ο Alex Jackson έγινε τότε ο πρώτος -και τελευταίος μέχρι σήμερα- Σκωτσέζος που έκανε hat-trick εναντίον της Αγγλίας, με τον Alex James να σημειώνει τα άλλα δύο γκολ των Σκωτσέζων. Μετά τη λήξη της αναμέτρησης ο goalkeeper  της Σκωτίας, Jack Harkness, έβαλε τη μπάλα του αγώνα

μέσα στη φανέλα του και μπορείτε να τη δείτε στο Μουσείου του Σκωτσέζικου Ποδοσφαίρου στο Hampden. Harkness, Nelson, Law, Gibson, Bradshaw, McMullan, Jackson, Dunn, Gallacher, James και Morton ήταν οι 11 που εκείνο τον Μάρτιο του 1928 έμειναν στην ιστορία ως Wembley Wizards.

Εκτός από ήρωες και ..μάγους, υπήρχαν πάντως για τη Σκωτία και αποδιοπομπαίοι τράγοι, όπως ο Frank Haffey που είχε την ατυχία να είναι ο goalkeeper της Σκωτίας στην εξευτελιστική ήττα με 9-3 τον Απρίλιο του 1961 στο Wembley.

 Αυτή είναι κι η μεγαλύτερη ήττα της Σκωτίας, στις αναμετρήσεις της με την Αγγλία, με τον Haffey να είναι ο μεγάλος άτυχος. Ο goalkeeper της Celtic (εκκεντρικός χαρακτήρας έμεινε 7 χρόνια στους Bhoys) ήταν η τέταρτη επιλογή για τα δοκάρια της Σκωτίας, πίσω από τον Bill Brown της Tottenham, τον Lawrie Leslie της Airdrie και τον Ronnie Simpson της Hibernian (που θα γινόταν στο μέλλον ένας από τους Lisbon Lions της Celtic). Όλοι οι προαναφερθέντες όμως ήταν τραυματίες κι η δεύτερη συμμετοχή του Haffey με την εθνική Σκωτίας έμελλε να είναι η τελευταία του. Η Αγγλία ήταν ασυναγώνιστη εκείνη τη μέρα, με τον Jimmy Greaves να κάνει hat-trick, ωστόσο η αβεβαιότητα που έδειχνε σε εκείνο το ματς ο Haffey τον καταδίκασε. Έφταιγε μόνο για τα δύο από τα 9 που δέχτηκε, όπως είπε ο Bobby Robson που είχε ανοίξει το σκορ για την Αγγλία, σε τηλεοπτική εκπομπή του SkySports το 2000. Αυτή ήταν και η άποψη του θρυλικού τεχνικού της Celtic, Jock Stein, όπως αποκάλυψε ο Haffey όταν έκατσαν μαζί να συζητήσουν μετά το ματς. Πολλά ανέκδοτα και αστεία κυκλοφόρησαν όπως το …-What time is it? -Nine past Haffey, η καριέρα του Haffey στην εθνική τελείωσε, έμεινε πάντως μέχρι το 1965 στη Celtic.

Ο Απρίλιος δε φαινόταν να είναι κι ο καλύτερος μήνας για τη Σκωτία. Μερικά χρόνια πριν, το 1950, στις 15 του μηνός, η Σκωτία υποδεχόταν την Αγγλία στο Hampden Park. Το παιχνίδι ήταν για το British Home Championship, που λειτουργούσε όμως τότε και ως προκριματικός όμιλος για τα τελικά του Μουντιάλ. Οι δύο πρώτες ομάδες εξασφάλιζαν τη συμμετοχή τους στο Παγκόσμιο Κύπελλο κι είχαν καπαρωθεί από Αγγλία και Σκωτία, μία αγωνιστική πριν τη λήξη. Οι Σκωτσέζοι όμως δήλωσαν (με επίσημη ανακοίνωση της ομοσπονδίας τους) ότι θα πήγαιναν στο Μουντιάλ μόνο ως πρωταθλητές Βρετανίας, μόνο αν τερμάτιζαν πρώτοι δηλαδή! Τελικά έχασαν 1-0 τερμάτισαν στη 2^η θέση πίσω από την Αγγλία και κράτησαν τον λόγο τους, αφού δεν πήγαν στο Μουντιάλ παρότι είχαν εξασφαλίσει την πρόκριση! Κάτι που δείχνει στο έπακρο -όχι μόνο την απίστευτη ξεροκεφαλιά των Σκωτσέζων αλλά και- τη μεγάλη αντιπαλότητα τους με την Αγγλία.

Η 15^η του Απρίλη όμως περιλαμβάνει και μια μεγάλη νίκη της εθνικής Σκωτίας. Ήταν το 1967, μέσα στο Wembley, πάλι για το British Home Championship. Οι Άγγλοι ήταν παγκόσμιοι πρωταθλητές και το μεγάλο φαβορί, αφού τους αρκούσε μια ισοπαλία για να πάρουν και το Home Championship. Η Σκωτία ήθελε μόνο νίκη και την πήρε με 3-2 χάρη στα γκολ των Denis Law, Bobby Lennox και Jim McCalliog, αλλά και την εντυπωσιακή απόδοση του Jim Baxter. Οι οπαδοί της Σκωτίας εισέβαλλαν στον αγωνιστικό χώρο πανηγυρίζοντας έξαλλα (χωρίς να προκαλέσουν το παραμικρό πρόβλημα) και ανακήρυξαν την εθνική τους …παγκόσμια πρωταθλήτρια, αφού είχε κερδίσει τους παγκόσμιους πρωταθλητές.

Υπήρξε όμως κι άλλη εισβολή Σκωτσέζων οπαδών στο Wembely, εντελώς διαφορετική. Δέκα χρόνια μετά, στις 4 Ιουνίου του 1977 το British Home Championship κρινόταν πάλι την τελευταία αγωνιστική. Η Σκωτία νίκησε 2-1 χάρη στα γκολ των Gordon McQueen και Kenny Dalglish και κατέκτησε το τρόπαιο. Με το σφύριγμα της λήξης οι οπαδοί της Σκωτίας εισέβαλλαν στον αγωνιστικό χώρο για να πανηγυρίσουν, αλλά και να πάρουν τα …δικά τους τρόπαια. 

Έβγαλαν ολόκληρα κομμάτια του αγωνιστικού χώρου για …σουβενίρ, ενώ έσπασαν και το οριζόντιο δοκάρι, σε μία από τις εστίες που δεν άντεξε το βάρος τους.

Το British Home Championship καταργήθηκε στη συνέχεια, το 1984 ήταν το τελευταίο, Αγγλία και Σκωτία είχαν αναδειχθεί ισόπαλες 1-1 στο Hampden Park. Συνέχισαν τις συναντήσεις τους στο Rous Cup, μια διοργάνωση η οποία κράτησε μόλις 5 χρόνια. Η άνοδος του χουλιγκανισμού είχε τις συνέπειες της, το 1987 έγιναν συμπλοκές μεταξύ των οπαδών των δύο ομάδων στις κερκίδες του Hampden Park, το 1989 ξέσπασαν ταραχές σε όλη τη Γλασκώβη, με τις ομοσπονδίες των δύο χωρών να φοβούνται ότι θα αποκλειστούν όπως οι σύλλογοι της Αγγλίας, που είχαν πληρώσει τα γεγονότα του Heysel.

Αγγλία και Σκωτία αναμετρήθηκαν το 1996 στο Wembley στα τελικά του Euro, σε μια συνάντηση που είχε έναν ακόμα αποδιοπομπαίο τράγο για τη Σκωτία, τον Gary McAllister. Οι Άγγλοι είχαν προηγηθεί όταν ο Gordon Durie κέρδισε πέναλτι. Ανέλαβε να το εκτελέσει ο Gary McAllister και καθώς έτρεξε προς τη μπάλα, αυτή μετακινήθηκε ελαφρώς από την άσπρη βούλα. 

Ο McAllister δε σταμάτησε όμως το πέναλτι που εκτέλεσε αποκρούστηκε από τον David Seaman και μερικά λεπτά αργότερα ο Paul Gascoigne έκανε το 2-0 με ένα υπέροχο γκολ.  Αυτό ήταν, ο Gary McAllister ήταν το πιο ανεπιθύμητο πρόσωπο για κάθε Σκωτσέζο, ο ίδιος πάντως δήλωσε ότι αν ευστοχούσε στο πέναλτι η Σκωτία θα κέρδιζε το ματς.

Τελευταία επίσημη αναμέτρηση των δύο ομάδων ήταν το 1999, στα play οff για μια θέση στα τελικά του Euro 2000. H Αγγλία είχε επικρατήσει 2-0 στο Hampden, όμως η ρεβάνς στο Wembely μόνο εύκολη δεν ήταν. 

Η Σκωτία νίκησε 1-0 με κεφαλιά του Don Hutchison κι είχε πολλές ευκαιρίες για ένα δεύτερο γκολ, με τον David Seaman να είναι ο ήρωας για τους Άγγλους, που δεν είχαν ούτε μια προσπάθεια στη σκωτσέζικη εστία! Πέρασε καιρός για να ξαναπαίξουν, έγιναν δύο φιλικά με την Αγγλία να επικρατεί και στα δύο, 3-2 τον Αύγουστο του 2013 στο Wembley και 3-1 στο Celtic Park το Νοέμβριο του 2014. Απόψε θα συναντηθούν ξανά στο Wembley, σε επίσημο ματς, για τον 6^ο προκριματικό όμιλο του Μουντιάλ του 2018. Οι Σκωτσέζοι είναι το οutsider, όμως τις καλύτερες εμφανίσεις τους τις έχουν κάνει στο Wembley, όπως συνέβη και το 2000. Μπορεί να μην έχουν πια ...Wizards, αλλά το πάθος κι ένταση κόντρα στον Auld Enemy δε θα λείψει. Μπορεί να λείπουν από τα τελικά μεγάλης διοργάνωσης από το 1998, όμως μια νίκη επί της Αγγλίας στο σπίτι της, θα τους κάνει να ξεχάσουν τα πάντα. Ανάλογα με το αποτέλεσμα πάντως, δεν αποκλείεται να βρουν ξανά ήρωες και αποδιοπομπαίους τράγους.